دریچه گاز از جمله بخش های اتومبیل بوده که از یک شیر پروانه ای تشکیل می شود. هنگامی که این دریچه زاویه خود را تغییر دهد، می‌تواند برای تغییر در سطح موثر عبور جریان هوا، عمل نماید. به همین علت میزان جریان هوای ورودی به موتور نیز تنظیم می شود. با توجه به اینکه امروزه از دو نوع اصلی دریچه مکانیکی و الکترونیکی بر روی خودروها استفاده می‌کنند، آشنایی با نحوه عملکرد آنها می‌تواند حائز اهمیت باشد. انواع دریچه گاز خودرو در شرایط کاری می توانند بسته به نیاز اتومبیل، توان مورد نظر را ارائه دهند. بنابراین نیاز به استفاده حداکثر از توانایی موتور اتومبیل وجود ندارد. با توجه به این موارد، میزان توان خروجی و گشتاور موتور می‌تواند تحت کنترل قرار گیرد.
نحوه تولید هر کدام از دریچه های گاز خودرو نسبت به هم متفاوت است. با توجه به اینکه مزایا و معایب دریچه گاز برقی و مکانیکی متفاوت هستند، آشنایی با این موارد می تواند به شما در خصوص نحوه عملکرد هر کدام کمک کند.
انواع دریچه گاز خودرو
همانگونه که بیان کردیم، دریچه گاز خودرو دارای دو مدل مکانیکی و الکترونیکی یا برقی است. تا چند سال پیش بر روی بخش زیادی از خودروها از مدل مکانیکی استفاده می شد. با این حال پیشرفت در زمینه تولید اتومبیل و سیستم های به کار رفته در آنها موجب شده است که امروزه از مدل های الکترونیکی یا برقی نیز استفاده شود. مقایسه این دریچه ها به ما اطلاعات کافی در این خصوص ارائه خواهد داد.
دریچه گاز مکانیکی
اگر به خودروهای نسل گذشته نگاه کنیم، بر روی بخش زیادی از آنها و تقریبا تمام اتومبیل ها از این مدل دریچه استفاده می شد. نوع طراحی و ساخت این دریچه گاز به شکلی است که با استفاده از یک کابل می تواند به طور مستقیم بر روی موتور اتومبیل تاثیر بگذارد. هنگامی که راننده روی به فشار دادن پدال گاز می آورد، تاثیر آن با بهره گیری از کابل مستقیما به موتور ارسال خواهد شد. با بررسی نوع ساخت این دریچه متوجه می شویم که ساده بودن سیستم از مزایای آن عنوان می شود. علاوه بر این با توجه به مکانیزم به کار رفته برای ساخت دریچه گاز مکانیکی، قیمت مناسب تری در مقایسه با مدل الکترونیکی یا برقی دارد.
دریچه گاز برقی
نوع دیگری از دریچه های به کار رفته بر روی خودروها، مدل الکترونیکی یا برقی است. در ساخت این مدل از دریچه های گاز، شرایطی مد نظر قرار می‌گیرد که یک سیگنال از طرف شیر پروانه ای به سیستم مدیریت موتور ارسال می‌شود. سیستم مدیریت نیز با توجه به شرایط حرکتی خودرو و فرمانی که توسط راننده دریافت می کند باید برای صادر کردن دستور تغییر زاویه این دریچه عمل نماید. در این میان عملکرد خودرو و همچنین استراتژی موجود در واحد کنترل موتور یا ECU باید مد نظر قرار گیرند.
طراحی و ساخت دریچه گاز برقی به شکلی صورت می گیرد که پدال گاز در آن به صورت مستقیم با دریچه ارتباط ندارد. به همین علت نحوه عملکرد آن نسبت به مدل مکانیکی متفاوت است.
مقایسه دریچه های گاز مکانیکی و برقی
اگر بخواهیم به بررسی و مقایسه دریچه گاز مکانیکی و برخی بپردازیم، از جنبه های مختلف باید آن را در نظر بگیریم. دریچه های برقی به واسطه امکان کنترل هوای ورودی به صورت دقیق تر می تواند نسبت به مدل مکانیکی برتری‌هایی داشته باشد. علاوه بر این مکانیزم به کار رفته در مدل برقی و الکترونیکی نیز کمک می‌کند که بتوان از فناوری‌های پیشرفته و قابلیت های کنترل مدرن برای مدیریت موتور و خودرو عمل نمود. با توجه به این شرایط، کارایی موتور و راندمان آن نیز افزایش خواهد یافت.
در این بین با بررسی و مقایسه انواع دریچه گاز خودرو متوجه می‌شویم که مدل برقی می تواند مزایای دیگری نیز داشته باشد. برنامه ریزی کنترل تغییر دریچه و همچنین تنظیم کردن آن بر اساس استراتژی تعریف شده و نیاز راننده تعیین خواهد شد. به همین علت امروزه در بخش زیادی از خودروها می توانید این تکنولوژی را مشاهده نمایید. فراموش نکنید که با مقایسه دریچه های گاز برقی و مکانیکی متوجه می‌شویم که مدل مکانیکی نیز مزایایی خواهد داشت. به عنوان مثال راننده به محض فشار دادن پدال گاز می تواند برای شتاب گیری خودرو کاربرد آن را مشاهده نماید. شرایطی که در مدل برقی وجود ندارد. تاخیر به وجود آمده در دریچه های گاز برقی ممکن است برای بخش زیادی از راننده ها آزار دهنده باشد.
دلایل برتری تکنولوژی برقی و الکترونیکی در دریچه
اگر بخواهیم به معرفی مهم ترین مزیت دریچه گاز برقی در مقایسه با مکانیکی بپردازیم، می‌توانیم کاهش مصرف سوخت را عنوان کنیم. تکنولوژی به کار رفته برای ساخت این دریچه به گونه ای است که می تواند مصرف سوخت را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. علاوه بر این با توجه به جلوگیری از بروز آلاینده نیز می‌توان از قابلیت های آن به منظور حفظ محیط زیست کمک گرفت. در چرخه کاری موتور، مصرف بیشتر سوخت موجب می‌شود که تولید آلاینده ها نیز افزایش یابد. هنگامی که راننده بر پدال گاز به صورت ناگهانی فشار وارد می کند، در دریچه گاز مکانیکی این دستور به صورت کامل به دریچه منتقل خواهد شد. شرایطی که می تواند مصرف سوخت را بالاتر ببرد. در نتیجه به واسطه خارج شدن مصرف سوخت از حالت بهینه، شاهد افزایش سطح آلاینده ها خواهید بود.
در دریچه گاز برقی به هیچ عنوان تغییر ناگهانی توسط راننده به صورت مستقیم بر روی موتور اثر گذار نیست. با توجه به اینکه تغییرات به صورت ملایم تر انجام می شوند، مصرف سوخت و همچنین تولید آلاینده ها نیز کنترل خواهد شد.
نکته مهم
گاهی اوقات مشاهده می‌شود که راننده نسبت به دریچه گاز برقی شکایت دارد. به عنوان مثال موتورهایی که با دریچه های مکانیکی طراحی می شوند، نمی توانند آنگونه که باید و شاید حس رانندگی اسپرت را منتقل کنند. همانگونه که عنوان کردیم با توجه به نوع استفاده از خودرو می توان برای مدیریت موتور، برنامه ریزی نمود. با تغییر زاویه دریچه گاز در حالت کاملا اقتصادی و یا حالت اسپرت، عملکرد خودرو بر اساس نیاز راننده مشاهده می شود. موتورهای پیشرفته امروزه به واسطه بهره مندی از سامانه های مدرن می توانند سیستم پاشش مستقیم سوخت و همچنین کروز کنترل سرعت را با خود به همراه داشته باشند. در نتیجه بهره گیری از دریچه های برقی کاملا ضروری به نظر می رسد. با توجه به نبود کابل و سیم، نوع طراحی و ساخت دریچه های الکترونیکی کاملا جمع و جورتر انجام می پذیرد. به همین علت جانمایی به مراتب مناسب تری در مقایسه با دریچه های مکانیکی خواهد داشت.
قسمت های تشکیل دهنده
هر کدام از انواع دریچه گاز از بخش‌های مختلفی تشکیل می شوند. یک شیر پروانه ای بر روی انواع دریچه ها قرار دارد. این شیر در دریچه های مکانیکی با استفاده از کابل، مستقیما به موتور متصل می شود. با این حال دریچه های برقی به گونه ای طراحی شده اند که تغییر زاویه آن ها توسط سامانه مدیریت موتور انجام می پذیرد. معمولا در ساخت بدنه دریچه های گاز از مواد ترکیبی و یا آلومینیوم استفاده می‌کنند. بهره گیری از ماده ترکیبی به واسطه مقاومت بالا در برابر خوردگی و سبک تر بودن می‌تواند نسبت به آلومینیوم برتری داشته باشد.