سه نظام (chuck )نوعی گیره با طراحی خاص است که برای نگه داشتن ابزاری که حول یک محور چرخش دارد، استفاده می‌شود. دریل، آسیاب و در وسایلی که در انتقال نیروی محرکه را با استفاده از ابزاراتی مانند دنده انجام می‌دهند، این وسیله در نگه داشتن ابزار چرخنده نقش دارد، درحالیکه در ماشین تراشکاری، وسیله ای که قرار است برش بخورد را نگه می‌دارد.
در دریل، سه نظام در واقع رابط بین دریل و مته است و بدون آن نمی‌توان مته را بر روی دریل سوار کرد و در سایز های مختلف تولید می‌شود.
مشخصات ظاهری سه نظام
سه نظام معمولا از سه فک برای نگه داشتن وسیله مورد نظر استفاده می‌کند. این فک در فاصله شعاعی منظم قرار گرفته‌اند. فک ها با گیر کردن به وسیله هدف، باعث ثابت ماندن آن بر روی دستگاه مورد استفاده می‌شود. بعضی از فک ها برای تنظیم کردن سایز شکافشان نیازمند به وسیله‌ای شبیه به آچار دارند و بعضی دیگر را می‌توان به صورت دستی تنظیم کرد و بر همین اساس، به دو نوع کلی اتومات و آچاری تقسیم می‌شوند.
سه نظام را برروی قسمتی از دستگاه که به آن گردنی می‌گویند، بوسیله چند پیج، وصل کرده و سپس، توسط دستگاه، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انواع سه نظام
همانطور که پیش‌تر اشاره شد، این وسیله به طور کلی به دو دسته اتومات و آچاری تقسیم می‌شوند.
در نوع آچاری، وسیله ای شبیه به آچار در جعبه یا محلی که خرید می‌کنید به شما داده می‌شود که بوسیله آن، فک ها را باید تنظیم کرد. از معایب این نوع سه نظام می‌توان به آچار تنظیمی آن اشاره کرد؛ زیرا احتمال گم شدن آن وجود دارد و تهیه دوباره آن براساس مدل و سایز مورد نظر، ممکن است سخت باشد. همچنین تنظیم کرد آن نیز کمی زمان بر می‌تواند باش. از مزایای آن می‌توان به استحکام و قدرت و گیرایی بیشتر آن نسبت به نوع اتومات است. به همین علت از این نوع سه نظام در زمینه کار های سنگین از جمله ماشین سازی استفاده می‌کنند.
در نوع اتومات، فشردگی و گشادی فک‌ها به صورت دستی تنظیم می‌شود و نیازی به وسیله کمی ندارد. از مزایای این نوع سه نظام سرعت بیشتر برای راه اندازی و استفاده دستگاه اشاره حرکت کرد. از معایب آن استحمام و مقاومت و گیرایی کمتر آن نسبت به نوع آچاری است. این نوع، خود نیز دو نوع فلزی و نیمه فلزی دارد. در نوع نیمه فلزی قسمت تنظیمی از جنس پلاستیک است.
سه نظام مخصوص دریل
این سه نظام با طراحی خاص خود، برای استفاده شدن توسط دریل و قرار دادن مته درون فک‌ها ساخته شده است. قطر شکاف آن معمولا بین 13 تا 25 میلی متر است که در آن مته در سایزهای مختلف قرار می‌گیرد. نوعی سه نظام بنام سه نظام پین وجود دارد که برای مته هایی با قطر کمتر از 1 میلی متر کاربرد دارد. مته داخل آن قرار می‌گیرد و سفت می‌شود. این وسیله دارای یک محور است که سپس در سه نظام بزرگتر قرار می‌گیرد تا مته را ایمن نگه دارد. پین چاک ها با ابزارهای چرخشی پرسرعت به جز دریل نیز استفاده می‌شوند.
قیمت سه نظام
این وسیله بر اساس نوع، سایز، جنس و کاربرد خود قیمت‌های متنوعی در بازار دارد. به طور کل نوع آچاری آن قیمت کمتری نسبت به نوع اتومات دارد و قیمت آن بنا به جایی که از آن تهیه می‌کنید، می‌تواند بازه گسترده‌ای از قیمت داشته باشد و از 70 هزار تومن شروع می‌شود تا قیمت‌های بالاتر برای استفاده از آن برای اهداف سنگین تر و بزرگتر.
از کجا می توانیم سه نظام را تهیه کنیم؟
از آنجایی که این وسیله در زمینه‌های مختلف صنعتی و تعمیراتی کاربرد گسترده ای دارد، از وسایلی است که تهیه آن بسیار سخت نیست مگر نوع‌های خاص آن برای کارهایی که سنگین و یا تخصصی هستند. سه نظام دریل را می‌توان از مغازاتی که ابزار و آلات در حوزه تعمیرات، برق کشی، ساختمان سازی و… تهیه نموند. در سایت‌های معتبر از جمله دیجی کالا نیز انواع آن برای سفارش وجود دارد.
کدام سه نظام برای من مناسب است؟
ممکن است به دلایل مختلف از قبیل شغل، یاد گرفتن مهارت جدید و یا تکمیل جعبه ابزار، بخواهید سه نظام تهیه کنید؛ اما نمی‌دانید کدام نوع را تهیه کنید. بهتر است از کسی در خرید و فروش و یا استفاده از این وسیله تخصص دارد، مشورت بگیرید و درباره آن تحقیق کنید. استفاده از دریل در تعمیر لوازم خانگی، ساخت و ساز کوچک و چوب کاری بسیار زیاد است پس بهتر است نوع دریلی آن که را تهیه کنید، نوع اتوماتیک آن می‌تواند کار شما را راه بیندازد. اگر شغل و حیطه شما در مکانیک و ماشین سازی است، بهتر است سه نظام آچاری را تهیه کنید که قوی تر است و در ابعاد بزرگتری نسبت به اتومات ساخته می‌شود.