ورود فاضلاب های حاوی مواد شیمیایی، ترکیبات آلی و غیرآلی خطرناک از مهم ترین چالش ها در بسیاری از جوامع است که منجر به آلوده شدن منابع آبی و شیوع بیماری می شود. با توجه به اینکه بسیاری از صنایع امکان اتصال به فاضلاب شهری را ندارند، از تصفیه خانه های کوچک و قابل جا به جایی استفاده می کنند. این تصفیه خانه ها اصطلاحا پکیج تصفیه فاضلاب نامیده می شود و در مدل های صنعتی و بهداشتی قابل تولید هستند.
پکیج تصفیه فاضلاب چیست؟
در مناطق مسکونی و صنعتی روزانه مقدار زیادی از انواع آلاینده ها وارد فاضلاب می شود. هر یک از این انواع آلاینده ها خطرات خاصی برای محیط زیست داشته و به شیوه متفاوتی قابل حذف هستند. در صنعت تصفیه فاضلاب برای از بین بردن این آلاینده ها تنها به یک فرآیند اکتفا نکرده و چندین روش به صورت مرحله ای در تصفیه خانه ها اجرا می شود. این تصفیه خانه ها اغلب بتنی بوده و از چندین حوضچه بزرگ تشکیل شده اند.
اما سوال این است که پکیج تصفیه فاضلاب چه تفاوتی با تصفیه خانه ها دارد؟ پکیج تصفیه فاضلاب نمونه کوچک شده از تصفیه خانه های بزرگ هستند که از مخزن فلزی، پلی اتیلن و گاها فایبرگلاس تشکیل می شوند. در این مخزن ها چندین فرآیند تصفیه به صورت مرحله ای اجرا شده و خروجی آن فاضلاب تصفیه شده است. نمونه های استاندارد این پکیج ها تمام روند تصفیه را به صورت خودکار، بدون انتشار بو و صدا انجام داده و خروجی آنها کیفیت لازم برای ورود به طبیعت را دارد.
انواع پکیج تصفیه فاضلاب
علاوه بر تفاوت هایی که در جنس بدنه و ظرفیت این پکیج ها وجود دارد، نحوه کار و نوع فرآیندهای پیاده سازی شده در آنها نیز متفاوت است. در حالت کلی انواع دستگاه تصفیه فاضلاب را می توان به دو گروه زیر دسته بندی کرد:
پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی
در فاضلاب تولید شده در کارخانه ها، پالایشگاه، پتروشیمی و سایر صنایع مقدار زیادی مواد شیمیایی خطرناک، فلزات سنگین و ذرات روغنی و کلوئیدی وجود دارد. به همین دلیل این صنایع امکان اتصال به شبکه فاضلاب شهری را نداشته و نباید فاضلاب خود را مستقیم در آبهای سطحی تخلیه کنند. پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی از جمله تجهیزات مورد استفاده این صنایع است که چند فرآیند تصفیه در آنها پیاده سازی می شود.
در این پکیج ها تمرکز اصلی بر استفاده از روش های شیمیایی برای جداسازی فلزات و مواد آلاینده خطرناک است و در کنار آن ممکن است تصفیه بیولوژیکی نیز استفاده شود.
نحوه کار پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی
- در ورودی مخزن دستگاه آشغالگیرهای مکانیکی برای جمع آوری ذرات و تکه های جامد بزرگ و معلق در فاضلاب نصب می شود. این مرحله پیش تصفیه است و از گرفتگی لوله و تاسیسات گام های بعد جلوگیری می کند.
- در صورت نیاز فاضلاب وارد مخزن تصفیه بیولوژیکی شده و مواد آلی آن توسط میکروارگانیسم ها تجزیه می شود.
- سپس فاضلاب وارد فاز ته نشینی شده و تکه های باقی مانده مواد آلی تجزیه شده در کف ته نشین شده و لایه های لجن را تشکیل می دهند.
- در فاضلاب های صنعتی تاکید زیادی بر استفاده از روش های شیمیایی وجود دارد. به عنوان مثال، تزریق مواد منعقدکننده و استفاده از اکسیداسیون و انعقاد الکتریکی برای حذف ذرات کلوئیدی، فلزات سنگین و مواد روغنی در این مرحله انجام می شود.
- در آخرین مرحله گندزدایی فاضلاب با تزریق کلر و سایر مواد شیمیایی انجام می شود.
پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی
فاضلاب بهداشتی یا انسانی به پساب های تولید شده توسط انسان در سرویس های بهداشتی و حمام، آشپزخانه، شستشوی لباس، مغازه و فروشگاه ها و بیمارستان گفته می شود. اغلب مناطق مسکونی در حال حاضر به شبکه فاضلاب شهری متصل بوده و نیاز به چاه جذبی و تجهیزات تصفیه ندارند. اما ساختمان هایی که فاضلاب انسانی تولید می کنند و امکان اتصال به فاضلاب شهری را ندارند می توانند از پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی استفاده کنند.
در پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی بیشترین تمرکز بر حذف مواد آلی موجود در فاضلاب به کمک باکتری ها در محیط های هوازی و بی هوازی است.
نحوه کار سیستم تصفیه فاضلاب بهداشتی
- فاضلاب به محض ورود به پکیج وارد مرحله پیش تصفیه شده و تصفیه فیزیکی بر روی آنها انجام می شود. در این مرحله ذرات معلق بزرگ توسط آشغالگیرها جمع آوری می شوند.
- اگر فاضلاب حاوی مواد آلی است، در مرحله بعد یکی از فرآیندهای تصفیه بیولوژیکی اجرا می شود. فرآیندهای مورد استفاده در این مرحله تنوع بالایی دارند و شامل MBR، SBR، ABR، UASB، UAFB و USBF می شود. در تمام این فرآنیدها مواد آلی توسط باکتری ها تجزیه و حذف می شوند.
- فاضلاب برای زلال سازی وارد مخازن ته نشینی شده و باقی مانده مواد آلی تجزیه شده به صورت لجن در کف مخزن انباشته می شوند. بخشی از این لجن تخلیه شده و مابقی به مرحله قبل برگشت داده میشوند.
- واحد گندزدایی و ضدعفونی برای تزریق کلر و ازن و سایر مواد ضدعفونی کننده در بسیاری از این پکیج ها در فاز نهایی قرار دارد. این مرحله باعث می شود فاضلاب خروجی امکان استفاده در سایر صنایع را داشته باشد.
مزایای پکیج تصفیه فاضلاب چیست؟
در صورت رعایت استانداردها در مرحله طراحی و ساخت این پکیج ها، مزایای زیادی را می توان از آنها بدست آورد. از مهم ترین این مزایا می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تصفیه فاضلاب به صورت کاملا خودکار بدون دخالت انسان
- تصفیه پساب ها بدون انتشار بو و صدا
- قابلیت جا به جایی و نصب در مکان های جدید
- تعمیر و نگهداری آسان
- امکان نصب روکار و دفنی
- تصفیه فاضلاب با سرعت بالا و مصرف انرژی پایین
- امکان اندازه گیری پارامترهای کیفی فاضلاب توسط ابزارهای داخل دستگاه
- راه اندازی سریع بدون نیاز به ساخت حوضچه های بتنی
- فراهم شدن امکان بازچرخانی آب (استفاده از پساب تصفیه شده در کشاورزی، شستشوی سطوح و سایر صنایع)
کاربرد پکیج تصفیه فاضلاب چیست؟
همان طور که اشاره شد، این پکیج ها دارای انواع مختلف صنعتی و بهداشتی هستند و بر همین اساس در مکان های متعددی استفاده می شوند. برخی از موارد کاربرد پکیج تصفیه فاضلاب عبارتند از:
- تصفیه فاضلاب صنایع نساجی و رنگرزی
- تصفیه فاضلاب بیمارستانی
- تصفیه فاضلاب کشاورزی
- تصفیه فاضلاب هتل
- تصفیه فاضلاب ویلا
- تصفیه فاضلاب مجتمع های مسکونی
- تصفیه فاضلاب صنایع غذایی
- تصفیه فاضلاب پالایشگاه، پتروشیمی
- تصفیه فاضلاب صنایع فولاد
- تصفیه فاضلاب کارخانه قند و شکر
- تصفیه فاضلاب خوابگاه
- تصفیه فاضلاب کمپ های کارگری و نظامی
- تصفیه فاضلاب کارواش
- تصفیه فاضلاب قالیشویی
جمع بندی
پکیج تصفیه فاضلاب نوع خاصی از تصفیه خانه ها هستند که قابلیت جا به جایی داشته و به صورت روکار و دفنی نصب می شوند. در این تجهیزات با توجه به نوع آلاینده های موجود در فاضلاب چندین فرآیند تصفیه پیاده سازی می شود. در نهایت فاضلاب وارد دستگاه شده و کاملا اتوماتیک و مرحله ای فرآیندهای تصفیه اجرا شده و آلاینده ها را حذف می کنند. با توجه به نوع اجزای داخلی و فرآیندهای پیاده سازی شده در پکیج تصفیه فاضلاب، کیفیت خروجی آنها متفاوت است. این دستگاه در صنایع غذایی و دارویی، قالیشویی، کارواش، پالایشگاه و پتروشیمی، صنایع فولاد، بیمارستان ها و مناطق مسکونی قابل استفاده هستند.