از این ابزار برای اندازه گیری طول داخلی و قطر دقیق اشیا استفاده می‌گردد. این ابزار در صنایع مختلفی همچون پزشکی، مهندسی و صنایع دیگر کاربردهای زیادی دارد. معمولاً آن به صورت دقیق اندازه‌های مورد نظر را گرفته و در اختیار شما قرار می‌دهد، برای خواندن اعداد در این ابزار به نوع سنجش و اندازه گیری که افراد انجام می‌دهند بستگی دارد. سنجش این ابزار به دسته‌های متنوع تقسیم می‌شود، نوع متداولی که در بین مردم گسترش یافته به نام کولیس ورنیه یا معمولی شهرت داشته اما نوع دیگر آن شباهت زیادی به ساعت داشته و به نام ساعتی یا عقربه‌ای شناخته می‌شود، ولی نوع پیشرفته این دستگاه به اسم دیجیتالی و دقیق ترین ابزار برای اندازه گیری در بازار وجود دارد، کار کردن با آن بسیار آسان تر و سریع تر از دو نوع دیگر بوده و سایزهای ۱۵تا۳۰ سانتیمتر را شامل می‌شود.
انواع متنوع این ابزار
کولیس داخلی
از این ابزارها با توجه به شاخه‌هایی که دارند برای اندازه گیری گوشه‌های غیر قابل دسترس اشیا استفاده می‌شود.
کولیس خارجی و کاربرد های مربوط به آن
این نوع معروف ترین آن بوده و دارای شاخه‌های بلندی است که برای اندازه گیری ابعاد خارجی مثل قطر یک لوله بزرگ،این ابزار بسیار مهم وکاربردی بوده و برای به کارگیری این وسیله شما به قابلیت تکرار پذیری و دقت بالایی نیاز دارید.
تعریف کولیس ورنیه
این ابزار معروف ترین و پرطرفدارترین کولیس بوده و بیشتر در کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها از آن استفاده می‌شود. این دستگاه برای اولین بار توسط ریاضیدانی به نام ورنیه اختراع شده است. این ابزار برای اندازه گیری دقیق قطر داخلی و خارجی اشیا به دلیل لبه‌های بلند و ثابتی که دارد مناسب تر است.
تعریف کولیس عقربه‌ای
این ابزار با استفاده از سطح دنده دار و یک چرخ داخل آن کار کرده و اندازه گیری نوع عقربه‌ای آن بین ۱۵ تا ۳۰ سانتی متر را اندازه گیری می‌کند.
تعریف کولیس دیجیتال
این ابزار در هنگام اندازه گیری میزان کمتری از خطا را نشان داده و دارای یک نمایشگر به صورت دیجیتال است و معمولاً از ابزارهای مختلف و متنوع دیگر به صورت دقیق‌تر اندازه گیری می‌کند و واحد های مختلفی از اندازه گیری را نشان می‌دهد. برخی از انواع این ابزارها قابلیت اتصال به کامپیوتر را داشته تا بتوانند اطلاعات را به صورت مستقیم به داخل اکسل انتقال دهند.
تعریف کولیس پرگاری
این ابزار اندازه گیری دقیقی نداشته و بیشتر برای علامت زدن بر روی فلز یا چوب مورد استفاده قرار می‌گیرد و فاصله‌های زیاد بر روی چوب را می‌توان با آن اندازه گیری کرد.
راهکارهای اندازه گیری و کاربرد استفاده از کولیس
۱_ برای اندازه گرفتن ابعاد خارجی جسم‌ها، ابتدا شاخه‌های بلند دستگاه را در دو طرف بعد خارجی جسم قرار داده و دهانه کولیس را ببندید، به نحویی که شاخه‌ها با دو سر جسم تماس پیدا کنند.
۲_ اندازه گیری قطرهای داخلی با دستگاه نسبت به قطر خارجی آن سخت‌تر است. معمولاً برای اندازه گیری ابعاد داخلی اجسام شاخه‌های دستگاه را به صورت کامل از یکدیگر باز می‌کنند و جسم را میان شاخه‌های کوتاه کولیس قرار داده به صورتی که شاخه‌های کوتاه با هر دو سر جسم تماس داشته باشند. دستگاه باید در حالت عمودی و جسم در حالت افقی قرار بگیرد.
۳_ برای اندازه گیری عمیق، دهانه کولیس را تا مقداری که زبانه دستگاه بیرون باشد باز کنید. پس از آن زبانه دستگاه را در انتهای لبه جسم فرو ببرید و دهانه آن را ببندید به صورتی که انتهای لبه روی عمق دستگاه قرار گیرد.
۴_ در برخی از موارد قسمتی از جسم بالاتر از دستگاه بوده و می‌توان ابزار را به آن تکیه داد، در این مورد برای این که شاخک پایینی دستگاه به شی برخورد کند ابتدا دهانه ابزار را باز کرده و بالای آن را به برآمدگی اشیا تکیه می‌دهیم.
چگونه درجه بندی کولیس را بخوانیم؟
در ابتدا تعداد خطوط در درجه بندی اصلی را تا قبل رسیدن به درجه بندی ورنیر شمارش می‌کنیم. سپس به شمار خطوط درجه بندی ورنیه در داخل ابزار می‌پردازیم، تا جایی که امکان دارد شمارش را ادامه می‌دهیم. در مرحله آخر با تعداد خطوط شمرده شده روی درجه ورنیه در این دستگاه عدد نهایی اندازه گیری را به دست می‌آوریم. این نکته مهم را در نظر بگیرید که مقیاس ورنیه‌ها بر اساس سیستم متریک یا بر حسب اینچ که در قسمت فوقانی کولیس قرار گرفته است.
مهم ترین کاربردها و موارد استفاده از کولیس
امروزه این دستگاه یکی از پر کاربرد ترین ابزارهای صنعت محسوب می‌شود و در مشاغل گوناگون از آن استفاده می‌گردد. این ابزار در اندازه‌ها و برندهای مختلفی از نظر تنوع قیمت و نوع کیفیت در بازار وجود دارند، درمیان تمام این انواع دستگاه یکی از پرفروش ترین کولیس‌ها ورنیه است. شما می‌توانید با توجه به نیازی که در شغل و حرفه خود در رابطه با اندازه گیری اجسام دارید، مناسب ترین نوع آن را با شناخت و اطلاعات کافی خریداری کنید.