شاتون یکی دیگر از قطعات حیاتی در خودرو است که نقش مهمی برای ایجاد حرکت دورانی ایفا خواهد کرد. هنگام بررسی قطعات خودرو گاهی اوقات مشاهده می کنیم برخی از آنها آنگونه که باید و شاید برای ما آشنا نیست. ناشناخته بودن این قطعات دلیلی بر کم اهمیت بودن آن ها نخواهد بود. گاهی اوقات برخی از قطعات با اینکه نقش پر رنگ و حیاتی در پیشرانه خودرو ایفا می کنند، برای ما ناشناخته هستند. مالکان خودرو با توجه به اینکه آشنایی کامل با نقش این قطعات و نحوه نگهداری از آنها ندارند، ممکن است از عوامل استهلاک و تخریب آنها پیشگیری نکنند.
با بررسی این قطعات می توانیم متوجه شویم که شاتون از جمله گزینه هایی است که با وجود اندازه کوچکی که دارد، در موتور خودرو می تواند نقش مهمی را برعهده بگیرد. بدون تردید خرابی این قطعه مشکلات فراوانی برای راننده و مالک خودرو به همراه خواهد آورد. ما در این مطلب سعی کرده ایم اطلاعات کافی در خصوص وظیفه این قطعه و نحوه نگهداری از آن ارائه دهیم.
شاتون چیست و چه وظیفه ای در خودرو دارد؟
شاتون یکی از قطعات حیاتی در موتور خودرو به شمار میرود که وظیفه برقراری ارتباط بین پیستون و میل لنگ را خواهد داشت. در این بین ضمن برقراری این ارتباط به منظور تبدیل کردن حرکت رفت و برگشتی یا عمودی پیستون به حرکت دورانی یا چرخشی، اقدام خواهد نمود. علاوه بر این با بررسی وظیفه این قطعه حیاتی متوجه میشویم که انرژی مورد نیاز به منظور حرکت کردن پیستون به سمت بالا با هدف ایجاد تراکم بین هوا و سوخت، به آن انتقال داده خواهد شد. نیروی مورد نیاز این قطعه از میل لنگ دریافت شده و آن را برای حرکت دادن پیستون انتقال خواهد داد. بنابراین اگر بخواهیم در حالت کلی به معرفی وظیفه این قطعه بپردازیم، می توانیم عنوان کنیم که با هدف انتقال نیرو بین پیستون و میل لنگ و همچنین بالعکس باید بتواند کاربرد و عملکرد خود را به خوبی نشان دهد.
بررسی ساختار و اجزا
با بررسی نوع ساخت شاتون خودرو متوجه می شویم که میله ای بوده که در دو طرف خود دو سر کوچک و بزرگ دارد. در عین مقاوم بودن و سختی بسیار بالای این قطعه، می توان بیان کرد که تا حد امکان برای تولید آن سعی میکنند که وزن پایینی در نظر گیرند. با توجه به استحکام فوق العاده این قطعه میتوان متوجه شد که در برابر کشش های پیستون و فشارهای ناشی از آن مقاومت بالایی در هنگام رفت و برگشت از خود نشان خواهد داد.
با بررسی اجزای ساخت این قطعه می توانیم دریابیم که سر کوچک یا یاتاقان کوچک یکی از بخش های این قطعه بوده که به صورت یک تکه آن را تولید می کنند. سر کوچک یا یاتاقان را با بدنه به صورت یکپارچه قرار خواهند داد. علاوه بر این برای ساخت سر کوچک از فلز برنج یا مس کمک می گیرند.
یکی دیگر از قسمت های شاتون، بدنه یا ساق بوده که آن را با یاتاقان کوچک به شکل ریخته گری و به صورت یکپارچه طراحی خواهند کرد. اگر بخواهیم به بررسی سایر اعضای تشکیل دهنده این قطعه از خودرو بپردازیم، به یاتاقان بزرگ نیز خواهیم رسید. این قسمت نیز در دو شکل مختلف تولید شده و میل لنگ را از طریق لنگ به آن متصل میکنند.
انواع شاتون از منظر روش روغن کاری
از چند منظر میتوان شاتون ها را به دسته های مختلفی تقسیم نمود. همانگونه که می دانید برای انتقال دادن روغن به یاتاقان باید بدنه شاتون بتواند این فرآیند را انجام دهد. به همین علت برای ساخت این قطعه از مدل های مختلفی استفاده می کنند.
از منظر روغن کاری، مدلی از شاتون ها را به گونه ای طراحی کرده که روغن کاری در آن به صورت سراسری توسط یک مجرا صورت خواهد گرفت. نحوه ساخت این قطعه به شکلی است که این فرآیند به گونهای انجام می گیرد که از سوراخ یاتاقان بزرگ باید روغن گرفته شده به سمت گژن پین و یاتاقان کوچک انتقال داده شود.
نوع دیگری از شاتون ها به گونه ای طراحی میشوند که از طریق سوراخ تعبیه شده در کناره آن روغن کاری صورت میگیرد. نحوه عملکرد این قطعه به گونه ای است که روغن برای ورود به این مجموعه باید از طریق سوراخ میل لنگ وارد شود. پس از آن بر روی دیواره سیلندر و از سوراخ های روغن کاری می تواند روغن را به قطعات دیگر بپاشد.
انواع شاتون از در موتورهای V شکل
شاتون ها با طراحی های مشابه و به شکلی واحد برای موتورهای خطی تولید می شوند. در عین حال برای تولید کردن آنها از فولاد ریخته گری کمک میگیرند. در طرف مقابل تفاوت هایی برای ساخت این قطعه به منظور استفاده در موتورهای وی شکل می توانیم مشاهده نماییم. به عنوان مثال مدل موازی به شکلی تولید می شود که بر روی میل لنگ به صورت معمولی می توان آن را بست. علاوه بر این در ساخت شاتون موازی شرایطی به کار برده می شود که این قطعه میتواند هر سیلندر یا یاتاقان متحرک مخصوص به خود را داشته باشد. نوع دیگری از شاتون برای موتور v شکل به صورت ضربدری تولید شده و در کنار مدل لولایی میتواند بر روی موتور خودرو نصب شود.
علائم خرابی شاتون خودرو
همانگونه که می دانید شاتون خودرو از آن دست قطعاتی به شمار میرود که خراب شدن آن می تواند برای خودرو آسیب های جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد. با توجه به این شرایط لازم است که مالکان خودرو و راننده ها نسبت به علائم خرابی این قطعه آگاهی کافی به دست آورند.
یکی از علائم خرابی شاتون خودرو، شنیدن صداهای غیر عادی از موتور است. گاهی اوقات هنگام بالا رفتن دور موتور متوجه می شوید که صدای غیر عادی از موتور به گوش شنیده میشود. با بررسیهای انجام شده میتوان دریافت که احتمال خراب بودن این قطعه وجود دارد.
از دیگر علائم خرابی شاتون خودرو میتوان به شنیدن صدای تق تق اشاره نمود. با توجه به این که در عملکرد خودرو روانکاری قطعات اهمیت بالایی دارد، چنانچه این فرآیند به صورت اصولی انجام نشود، اصطکاک ایجاد شده بین قطعات به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت. یکی از قطعاتی که ممکن است در این بین دچار ایراد شود، شاتون خواهد بود. اگر صدایی نظیر تق تق از موتور خودرو به گوش می شنوید باید در سریعترین زمان به دنبال بررسی سلامت این قطعه باشید. روغن ریزی و پرت شدن قطعات فلزی از دیگر مواردی هستند که میتواند خرابی این قدرت را به شما نمایان کنند.
دلایل خرابی
شاتون یک قطعه فولادی بوده که استحکام بسیار بالایی دارد. با این حال گاهی اوقات بنا بر دلایلی این قطعه دچار ایراد می شود. یکی از مهمترین دلایل خرابی شاتون خودرو، تصادف شدید خواهد بود. به هنگام وقوع تصادف می توان شکسته شدن و خرابی این قطعه را مشاهده نمود. کیفیت پایین محصول خریداری شده و تنظیم ناصحیح، از دیگر مواردی هستند که خرابی این قطعه را به بار خواهند آورد. فراموش نکنید که دنده معکوس دادن در سرعت بالا و همچنین اختلال در سیستم روانکاری نیز به عنوان سایر دلایل خرابی این قطعه از خودرو می توانند در نظر گرفته شوند.
راهنمای خرید شاتون
هنگامی که قصد خرید شاتون خودرو را دارید، به منظور انتخاب گزینه ای با کیفیت و استاندارد باید چند نکته کلیدی را در نظر بگیرید. یکی از مهمترین موارد، بررسی جنس شاتون است. این قطعه باید به گونه ای تولید شود که در عین مقاوم بودن، وزن پایینی داشته باشد. علاوه بر این نوع قطعه خریداری شده نوع یاتاقان و همچنین برند تولید کننده از دیگر مواردی هستند که هنگام خرید شاتون باید در نظر بگیرید. در کنار تمام مواردی که عنوان کردیم، سعی کنید خرید خود را از یک فروشنده معتبر انجام دهید. دریافت خدمات گارانتی و همچنین خدمات پس از فروش از نکات مهم در این زمینه شناخته می شوند.
قیمت شاتون خودرو
قیمت شاتون خودرو با توجه به فاکتورهای مختلفی اعلام می شود. به عنوان مثال جنس قطعه از جمله مهم ترین مواردی است که در قیمت گذاری آن میتواند تاثیرگذار باشد. برند تولید کننده و نوع یاتاقان از دیگر مواردی هستند که برای اعلام قیمت در نظر گرفته می شوند. سعی کنید برای کسب اطلاعات کافی در این خصوص از یک فروشنده معتبر کمک بگیرید.