دستگاه فرز از ماشین‌های ابزاری است که در ماشین‌کاری مورد استفاده قرار می گیرد. این ابزار ظاهری شبیه دریل‌های میزی دارد اما با این تفاوت که دارای حداقل سه محور حرکتی نیز است. این ابزار در جهت تراشکاری، حکاکی، پولش کردن، شکل دادن و فعالیت‌های دیگر به وجود آمده‌اند.
فرز چگونه وسیله ای است؟
فرزها، از دید ظاهری شباهت بسیاری به دریل رومیزی دارد. هدف اصلی استفاده از فرز، کار بر روی سطوحی با کیفیت بالا است. به عبارت دیگر فرز دارای سه محور حرکتی بوده که به کاربر این اجازه را می دهد تا سطح‌های مختلف را شکل دهد و یا آن‌ها را صیقلی کند. همچنین می‌توان از این دستگاه به دو صورت ثابت و متحرک استفاده کرد؛ که معنای آن توانایی نزدیک کردن قطعه و کار کردن با آن است.
از فرز در انجام چه کارهایی استفاده می شود؟
لازم است بدانید این ابزار برقی کاربردهای متنوعی دارد که به شرح زیر است:
تیز کردن ابزار و وسایل
می‌توان با استفاده از انواع فرز به ویژه نوع انگشتی آن، برای تیز کردن وسایل و ابزارآلات صنعتی، خانگی و باغبانی مانند اره و چاقو استفاده کرد.
برش سطوح و قطعات متفاوت
می توان از فرز برای برش انواع سطوح سنگی، چوبی، فلزی استفاده کرد. به طور مثال از فرز برای برش لوله‌های مختلف فلزی، قطعات پروفیلی ساختمان و برای ساخت قطعات چوبی در نجاری استفاده می کنند.
پولش و صیقل سطوح
با قرار دادن یک صفحه برش مناسب برای فرز می توان از آن برای پولیش کردن سطوح مختلف مانند سطح اتومبیل و صیقل دادن فلزی و پروفیلی و زنگ زدایی از آن استفاده کرد. البته در خصوص پولیش بهتر است از دستگاه آن استفاده کرد و در صورت عدم دسترسی به آن، سراغ فرز رفت.
پولیش سطوح فلزات
در این میان می‌توان از انواع فرز به ویژه نوع انگشتی آن جهت پولیش و براق کردن سطوح فلزی استفاده کرد. به طور مثال از فرز برای پولیش بدنه خودرو در تعمیرگاه‌ها و کارواش‌ها استفاده می کنند.
انواع دیسک در فرز
یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین قطعات در دستگاه فرز دیسک آن است که با توجه به نوع کاربری، دیسک‌ها در انواع متفاوتی در بازار موجود هستند که در ادامه آن‌ها را بررسی میکنیم:
- اکسید آلمینیوم: این نوع دیسک در برش قطعات چوب، میزگرد و پیچ کاربرد دارد.
- فیبر: برای از بین بردن زنگ زدگی و پوسیدگی و دندانه‌های فلزات می توان از این بشقاب استفاده کرد.
- الماس: این دیسک در برش کاری انواع سنگ، بتن و کاشی مورد استفاده قرار می گیرد.
- سیلیکونی: از دیسک سیلیکونی به منظور تیز کردن، تمیز کردن و یا از بین بردن ضایعات بندکشی‌ها استفاده می کنند.
- سیمی: دیسک سیمی برای تمیز کاری فلزی و زدودن رنگ‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
البته لازم است بدانید علاوه بر این قطعه کاربردی، قطعات دیگری نیز وجود دارند که بر روی فرز سوار می شوند. از جمله این قطعات می توان به سنگ برش، ساب، سمباده، تیغه چوب بری و… اشاره کرد.
چند نمونه فرز در بازار وجود دارد؟
زمانی که برای خرید فرز به فروشگاه مراجعه می کنید لازم است بدانید که کاربرد هر کدام از فرزها چه چیزی است و برای چه کاری می توان از آن استفاده کرد. زیرا وجود تناسب میان فرز با هدف شما برای استفاده از آن سبب می شود تا بتوانید به راحتی به نتیجه مورد نظر رسیده و مدت زمان بیشتری از آن استفاده کنید؛ بنابراین بهتر است پیش از خرید با ویژگی‌ها و کاربردهای هرکدام از آن‌ها آشنا شوید در ادامه برخی از انواع فرز را آورده‌ایم.
- مینی فرز
- فرز انگشتی
- فرز مینیاتوری
- سنگ فرز
- فرز فرم
- فرز اهنگری
- اور فرز نجاری
- دستگاه فرز
- مینی فرز شارژی
- فرز رومیزی
- فرز چند کاره
نکات ایمنی در هنگام کار با فرز
همان‌طور که می دانید کار با فرز یا دیگر وسایل برقی احتمال خطر و آسیب را خواهد داشت. بنابراین بهتر است قبل از انجام هرکاری نکات ایمنی مربوط به آن را رعایت کنید تا از صدمات احتمالی جلوگیری شود.
- قبل از شروع کار از سالم بودن تیغه فرز مطمئن شوید.
- تیغه فرز باید توسط فردی ماوهر بسته شود.
- دستگاه فرز باید دارای محافظ دیسک باشد.
- با توجه به نوع منبع انرژی استفاده شده در فرزها از اتصالات موجود مطمئن شوید.
- از سرعت مناسب برای حرکت فرز استفاده کنید.
- در هنگام کار دست خود را نزدیک تیغه فرز نبرید.
- پیش از کار از خشک بودن دستگاه فرز اطمینان پیدا کنید.
- به طور مرتب دستگاه را ارزیابی کنید و دستگاه را بعد از ۲۰ ساعت کار حتما خاموش کنید.
- توجه داشته باشید باید میان سوراخ محل اتصال دیسک و دستگاه حتما تناسب وجود داشته باشد.
- سرعت مورد استفاده شما نباید از سرعت ذکر شده بر روی بدنه دستگاه بیشتر شود.
فرآیند کار با فرز به چه صورتی است؟
در فلزکاری برخلاف فرآیند تراشکاری که به صورت قطعه ثابت یا حرکت ثابت است و ابزار برش چند لبه یا همان تیغه فرز با کمک و اسپیندل ماشین فرز دوران و از روی آن باربرداری می کند. یکی از اصلی‌ترین شاخصه‌های تعریف این فرایند چند لبه بودن ابزار بوده است.
برای این فرآیند مجموعه متنوعی از دستگاه‌های ماشین کاری (ثابت و متحرک) طراحی و ساخته شده که به هر کدام از آن‌ها ماشین فرز گفته می شود و توانایی انجام عملیات‌های گوناگون مانند پیشانی تراشی، شیار تراشی، سوراخ زنی، برش قطعات، ایجاد چرخ دنده، ایجاد سطح شیب دار و… مورد استفاده قرار می گیرد.
نکات مهم در هنگام خرید فرز
با توجه به گستردگی انواع این دستگاه بهتر است هنگام خرید فرز به برخی از نکات توجه داشت.
ابعاد و اندازه دیسک برش
با توجه به کاری که قرار است با فرز انجام دهید باید اندازه دیسک مناسبی پیدا کنید. هرچه این دیسک بزرگ‌تر باشد فرز قدرت بالاتری را خواهد داشت.
نوع منبع تغذیه
به طور کلی سه نوع منبع تغذیه اصلی بادی، برقی، شارژی برای فرزها وجود دارد. شما می توانید با مطالعه مزایا و معایب هر یک از آن‌ها و هم چنین در نظر گرفتن شرایط محیطی خود برای انجام فرزکاری و نوع کاری که قرار است انجام دهید یکی از این منبع‌های تغذیه را انتخاب کنید.
- بادی: این نوع از منبع تغذیه صدای کمی داشته و خرابی در آن نیز در بسیار کم است اما باید بدانید نیازمند کمپرسور بوده و قیمت آن بسیار بالا است.
- برقی: این منبع تغذیه قیمت مناسبی داشته و از قدرت و کارایی بالایی برخوردار است اما احتیاج به وجود جریان برق در تمامی شرایط و تولید صدای بلند از جمله معایب آن به‌شمار می‌آید.
- شارژی: این نوع منبع تغذیه دارای مزایایی چون حمل و نقل و کم صدایی است اما در مقابل قیمت بالا و تخلیه شارژ در مواقع ضروری جز معایب آن محسوب می شود.
سرعت فرز
سرعت فرزها با توجه به کاری که باید انجام دهند متفاوت خواهد بود. همچنین سرعت این دستگاه با مدت زمان برش و یا کیفیت برش رابطه تنگاتنگی خواهد داشت. به طور مثال اگر قصد دارید از فرز برای سنگبری استفاده کنید باید از فرزی با سرعت کم استفاده کنید اما اگر قصد شما برش آهن و یا فازهای دیگر است نیاز به سرعت بالاتری دارید.
قدرت فرز
لازم است بدانید هرچه وات دستگاه فرز بیشتر باشد؛ قدرت و سرعت آن نیز بیشتر خواهد بود.
دسته کمکی
دسته کمکی برای تسلط بیشتر افراد بر روی دستگاه بیشتر کمک کننده خواهد بود.
فرز ابزاری کمک کننده برای همه مشاغل
فرزها یکی از ابزارآلات برقی که شباهت بسیاری به دریل داشته و در بسیاری از مشاغل کاربرد دارد. این دستگاه با توجه به تنوع عملیات‌هایی که انجام می دهد انواع مختلفی را دارد که هرکدام دارای ویژگی‌های منحصر به خود هستند. افراد با توجه به ساختار و ساختمان یک دستگاه فرز و انتظارات خود از آن اقدام به خرید این محصول خواهند کرد. از آنجایی که این فرز یک محصول برقی محسوب می‌شود لازم است نکاتی را در هنگام استفاده از آن رعایت کنید تا از صدمات احتمالی مالی جلوگیری شود و به نکات مهم در هنگام خرید توجه کنید تا خریدی مطمئن و صحیح را داشته باشید و از خرید خود لذت ببرید.