تا به حال این سوال به گوش شما خورده که نخ اسپاندکس چیست. اسپاندکس «spandex» در لغت به معنای گسترش‌یابنده است، درواقع اسپاندکس اسم برندی تجاری است که در بین مشتریان معروف شده که بر روی کش‌ها، الاستان‌ها و یا به گونه‌ای دیگر بر روی پلی اورتان‌ها قرار می‌گیرد.
اسپاندکس گونه‌ای از الیاف مصنوعی است که خاصیت کششی بسیار خوبی دارد و در صنعت پوشاک کاربردهای فراوانی دارد.
نخ اسپاندکس به طور معمول برای نوعی نخ پلی‌استر یا همان تکه تکه شده به کار می‌رود. اگر بخواهیم به طور دقیق‌تر بگوییم نخ اسپاندکس چیست باید گفت که مفهوم دقیق آن نخ‌هایی است که الیاف آن تکه‌تکه هستند و حالت یکسره ندارند و فقط مربوط به پلی استر نمی‌شود.
مواد تشکیل دهنده نخ اسپان چیست؟
نخ از الیاف بدست می‌آید که به دو دسته فیلامنت و استیپل تقسیم می‌شود. الیاف فیلامنت (filamen) یکسره است. مثلا ابریشم و نخ ترویرا یک فیلامنت هستند، اما الیاف استیپل (staple) زیر دست سختی دارند و افراد هنگام استفاده احساس راحتی نمی‌کنند. کارخانه‌ها برای اصلاح خواص، راحتی پارچه و لباس الیاف فیلامنتی را برش می‌دهند و سپس آن‌ها را مثل پنبه می‌ریسند. به نخ‌های استیپلی که ریسیده شده‌اند اسپان spun گفته می‌شود.
اسپان در بیشتر مواقع برای نوعی نخ پلی استر) تکه تکه شده (به کار می‌رود، به عبارتی نخ‌هایی که الیاف آن تکه تکه هستند و حالت یکسره ندارند.
در چه مواردی از نخ اسپاندکس استفاده می شود؟
اسپاندکس نوعی الیاف مصنوعی است که اورتان پایه اصلی آن را تشکیل می‌دهد و به آن‌ها پلی اورتان گفته می‌شود، از این‌رو در صنعت نساجی و پارچه بافی کاربرد فراوانی دارد.
از این نخ می‌توانید برای تهیه پارچه‌های تریکو، انواع پوشاک از قبیل، مانتو، روسری، تیشرت، لباس‌هایی مانند انواع جوراب، پیراهن، دستکش، بانداژ، لباس‌های ورزشی، سویشرت، لباس مخصوص شنا، روپوش، مچ بند، زانو بند، مبل‌سازی، لباس فضانوردان و … استفاده کنید.
نخ اسپاندکس چه مزایایی دارد؟
ویژگی مهم اسپان بودن یک نخ این است که به ردوبدل هوا در لباس کمک می‌کند. همچنین می‌توان به چروک نشدن، بخشیدن زیبایی و یکپارچگی به لباس، عدم تغییر رنگ آن در برابر نور خورشید و شستشو راحت اشاره کرد. این نوع نخ در برابر حرارت، نور، اسیدها و اکسیداسیون مقاومت خوبی داشته و حالت کشسانی دارد.
علاوه بر این نخ اسپاندکس به پارچه یا لباس حالت تحرک‌پذیری بسیار خوبی می‌بخشد و در لباس‌های ورزشی، ایروبیک، پیراهن و شلوار و گونه‌های دیگر پوشاک ازاین نخ استفاده می‌شود و بسیارهم عالی است، زیرا به آن‌ها حالت کششی می‌دهد و افراد با پوشیدن این لباس‌ها احساس راحتی می‌کنند.
نخ اسپاندکس به لحاظ اقتصادی با صرفه است
نخ اسپاندکس در کنار مزایای بسیار، معایبی هم دارد به طور مثال جنس آن از الیاف مصنوعی فیلامنت (یکسره) است و نسبت به نخ پنبه سازگاری کمتری با بهداشت بدن افراد دارد.
توجه داشته باشید نخ اسپاندکس به لحاظ زیبایی جلوه خاصی به پارچه و لباس می‌بخشد و کارایی لباس‌ها را دو چندان می‌کند و از نظر دوام نسبت به پنبه طول عمر بیشتری دارند، از همین‌رو این مزایا باعث می‌شود این معایب به چشم تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان نیاید. نخ اسپاندکس به دلیل اینکه به لحاظ اقتصادی به صرفه و بسیار مقاوم است،از آن استقبال خوبی می‌شود.
کیفیت بالای پارچه های اسپاندکسی
پارچه‌هایی که با نخ اسپاندکس تولید می‌شوند تا ۵ الی ۸ برابر اندازه نرمال خود کشیده می‌شوند. در اکثر مواقع تولیدکنندگان از اسپاندکس خالص در لباس استفاده نمی‌کنند و فقط مقدار کمی از این پارچه را در الیاف مصنوعی، نیمه مصنوعی یا ارگانیک دیگر به کار می‌برند.
پارچه اسپاندکس خالص ممکن است برای ساخت لباس‌های فوق‌‌العاده کشسان استفاده شود. این نوع لباس‌ها برای مصرف‌کنندگان و متخصصانی که از آن‌ها استفاده می‌کنند کاملاً هزینه بر است. در عوض استفاده از اسپاندکس در کنار سایر محصولات، بسیار رایج است.
تولید نخ اسپاندکس در ایران
نخ اسپاندکس در ایران هم تولید می‌شود و گروه‌های بازرگانی بازار نخ و الیاف طی سال‌های متمادی نخ اسپاندکس را با نمرات مختلف و قیمت‌های متفاوت برای مصرف‌کنندگان عرصه نساجی فراهم کرده‌اند.
پارچه‌های اسپاندکس تولید ایران بسیار مقاوم هستند و تا ۵ برابر طول عادی خود کشسانی دارند، لذا در موارد بسیار زیادی از آن‌ها استفاده می‌شود.
نخ‌های اسپاندکس با بهره‌مندی از تکنولوژی نانو، توسط محققان ایرانی در یکی از شرکت‌های فناور مستقر در پارک علم و فناوری تولید و رونمایی شده است.
نخ‌های اسپاندکس محصول این شرکت فناور دارای خاصیت آنتی باکتریال ماندگار بوده و استحکام و خاصیت کشسانی در آن‌ها بهبود یافته است، به همین دلیل این نخ‌ها در پارچه‌های کشی و پوشاک کاربرد فراوان دارند.
سایز لباس های اسپاندکسی پس از شستشو تغییر نمی کند
نخ اسپاندکس در پروسه تولید پارچه، مثل نخ‌های دیگر به پارچه اضافه می‌شوند. برخلاف پارچه‌های پنبه‌ای که سایز و فرم آن‌ها ممکن است در حین شستشو و استفاده تغییر کند، اما سایز لباس‌هایی که با پارچه اسپاندکسی تولید می‌شوند، پس از شستشو و استفاده به هیچ عنوان تغییر نمی‌کنند.
نخ اسپاندکس طرفداران زیادی در دنیا دارد
تا اینجا متوجه شدید نخ اسپاندکس چیست. از همین‌رو هنگامی‌که در تولید پارچه و لباس از نخ اسپاندکس استفاده می‌کنید، ویژگی‌های مثبتی به لباس می‌دهید و باعث رضایتمندی مصرف‌کنندگان می‌شوید.
نخ اسپاندسکی در بازارهای جهانی طرفداران بسیاری دارد و بسیار پرفروش هستند، به همین دلیل تاجران علاقه‌مند به تجارت نخ اسپاندکس به دیگر کشورها هستند و با عرضه این کالا به بازارهای بین‌المللی سود بالایی را کسب می‌کنند.